Những lưu ý giúp nhà đầu tư F0 giảm thiểu lỗi khi đầu tư chứng khoán

Nhà đầu tư chứng khoán F0 cần nghiêm túc nghiên cứu cơ bản, quan sát thị trường, lắng nghe kinh nghiệm thực chiến của những người đi trước để tránh mắc sai lầm. Nguyễn Thanh Minh, 32 tuổi, chuyên gia kinh doanh tại TP HCM, đã 5 năm tham gia “cuộc chiến” thị trường chứng khoán. Bắt đầu tham gia thị trường với “ba số không” – thiếu kinh nghiệm, thiếu kiến ​​thức và không có người lãnh đạo. Cũng chính vì vậy mà anh liên tục bị thua lỗ nặng. Vậy đâu mới là giải pháp cho những người có cùng tình trạng tương tự như anh Minh?

Những sai lầm của các nhà đầu tư F0

Một trong những sai lầm để đời mà nhà đầu tư F0 này từng mắc phải; là lạm dụng đòn bẩy tài chính vay ký quỹ (margin). Nhắm tới mức lợi nhuận cao khi cổ phiếu đang trên đà tăng giá; anh sử dụng tối đa hạn mức cho phép của đòn bẩy tài chính này với kỳ vọng giá tiếp tục lên. Tuy nhiên vừa đặt lệnh mua, thị trường bất ngờ đảo chiều, mã cổ phiếu anh nắm giữ lao dốc. Minh bất lực nhìn cổ phiếu giảm giá trong khi “hàng” vẫn chưa về rổ, không thể bán.

Đến ngày T+3, giá cổ phiếu nhích tăng nhẹ, anh cũng không thể tự quyết định số phận của khoản đầu tư này. Bởi đã vượt tỷ lệ “force sell”, công ty chứng khoán bán cổ phiếu; để thu hồi khoản vay, khiến anh lỗ nặng gần 100 triệu đồng.

“Đó là một trong những kinh nghiệm đau thương nhất của tôi. Tự trải qua những lần như thế mới thấy phải chi trước đó; tôi tìm hiểu, nghe ngóng kỹ hơn, tỉnh táo và thận trọng hơn thì đã không vất vả như thế”, anh Minh chia sẻ.

Sau 5 năm tự “thử và sai”, anh đã có tâm lý vững vàng hơn và chọn phương pháp đầu tư phù hợp với khẩu vị cá nhân. Phần nào tối đa khả năng đạt lợi nhuận mục tiêu và giảm thiểu rủi ro. Tuy nhiên những gì diễn ra trên thị trường suốt thời gian tăng trưởng “nóng” vừa qua đang khiến anh Minh lo ngại về một làn sóng các nhà đầu tư F0 sẽ giẫm phải vết xe đổ của chính anh cách đây 5 năm.

Quan điểm chủ quan của các nhà đầu tư F0

Nhà đầu tư này cho rằng, các F0 không nên liều lĩnh và quá lạc quan và đà tăng trưởng của thị trường. Và thay vì tự trải nghiệm những bài học tốn kém lên đến hàng trăm triệu. Thậm chí bạc tỷ, nhà đầu tư mới nhập môn chứng khoán cần thận trọng tìm hiểu, nghiên cứu thị trường và lắng nghe những nhà đầu tư giàu kinh nghiệm hơn.

“Hãy tìm những nhà đầu tư, những người hướng dẫn có tâm; giàu kinh nghiệm thực chiến chứ không phải sách vở, để giúp bạn nhận diện những xu hướng, cơ hội và rủi ro trên thị trường. Có những tình huống là mới với bạn nhưng đã rất quen thuộc với thị trường, đừng để mình ‘sập bẫy’. Vì không biết điều mà nhiều khác đã biết”, anh Minh khuyến nghị.

Các chuyên gia cho rằng, với nhà đầu tư F0, việc thiếu thông tin; và sự va vấp trên thị trường có thể dẫn đến phán đoán và quyết định sai lầm. Một trong những lỗi sai phổ biến là luôn kỳ vọng tỷ suất sinh lời ngày càng cao. Mà bỏ quên khả năng thị trường đảo chiều. Khi lãi suất tiết kiệm duy trì ở mức thấp thì tâm lý “mua là lãi”; đang trở thành lực hút dòng tiền chảy vào chứng khoán. Chính điều này khiến dự đoán của các công ty nhanh chóng lỗi thời. Buộc thông tin phải được điều chỉnh liên tục.

Đừng sợ hãi hay bảo thủ

Chỉ một vài thông tin thất thiệt trên thị trường hay hành động bán tháo của đám đông; cũng có thể khiến bạn lung lay ý chí. Dẫn tới quyết định giao dịch sai lầm. Và nhà đầu tư sẽ phải nhận hậu quả thua lỗ nặng nề. Khi trở thành nhà đầu tư thì không một ai thích cảm giác thua lỗ và bị mất tiền. Tuy nhiên, việc ác cảm với cảm giác thua lỗ có thể khiến bạn thua lỗ nặng nề hơn.

Ví dụ, một trong số khoản đầu tư của bạn có thể giảm 20-25% vì lý do tốt. Lúc này, quyết định phổ biến là quên đi thua lỗ ấy và tiếp tục đầu tư. Tuy nhiên, bạn lại không thể làm cho giá chứng khoán tăng trở lại. Và những suy nghĩ tiếp theo sẽ rất nguy hiểm, bởi nó thường dẫn đến những tổn thất nặng nề khác. Hành động này cũng như các “con bạc” cố gắng cược những khoản tiền lớn với hy vọng gỡ gạc lại số vốn đã mất.

Các nhà đầu tư thường hình thành một tâm lý chung đó là cơ chế phòng thủ. Đôi khi, có những khoản đầu tư bị thua lỗ, bạn sẽ nghĩ rằng đây không phải lỗi của bản thân mình. Mà là do ảnh hưởng của thị trường hoặc các yếu tố khác. Suy nghĩ này được hình thành là do bạn quá tự tin vào bản thân. Chính điều đó sẽ tạo cho bạn một cơ chế phòng thủ cho bản thân. Nhà đầu tư sẽ không chịu nhận lấy khuyết điểm của mình; mà bắt đầu đổ lỗi do thị trường… Nếu tiếp tục kéo dài sẽ để lại hậu quả xấu về sau.

Không tin tưởng cổ phiếu tăng nhiều lần

Đa phần các nhà đầu tư hay chọn mua lượng lớn cổ phiếu giá thấp. Thay vì mua hoặc giữ cổ phiếu giá cao với số lượng ít hơn. Khi bắt đầu mua cổ phiếu của Coca – cola; tỷ phú chứng khoán Warren Buffet mua với giá $41.81/ cổ phiếu. Sau đó giá cổ phiếu này liên tục tăng. Những người từng cùng mua cổ phiếu của Coca thời điểm 1988 với Warren Buffet đều bán ra hết thị trường. Vì họ nghĩ rằng mã cổ phiếu này sẽ không thể tăng nữa. Thế nhưng họ đã nhầm, Buffet vẫn quyết định nắm giữ 400 triệu cổ phiếu Coca-Cola; và đã thu về được 16 tỷ USD ở thời điểm hiện tại.

Góc độ khác, nhiều nhà đầu tư sẽ quyết định đầu tư vào những cổ phiếu có giá trị thấp; hay còn gọi là rẻ vì nhiều lý do khác nhau. Tuy nhiên, các cổ phiếu này hoặc là hoạt động kém cỏi trong quá khứ. Hai là hiện nay đang gặp phải vấn đề gì đó.

Tiền nào của nấy, cổ phiếu tốt nhất không bao giờ được bán với giá rẻ nhất.  Đó chính là lý do những nhà đầu tư chuyên nghiệp và các quỹ đầu tư thường không đầu tư vào các cổ phiếu có giá thấp. Vì vậy khi bạn mua cổ phiếu giá cao thì sẽ có cơ hội tăng nhanh và bứt phá khi các quỹ đầu tư mua vào.

Để tránh khỏi tâm lý bị tác động từ ham muốn chốt lời, hay mong muốn lời; nhiều nhà đầu tư cần nỗ lực tìm kiếm danh mục đầu tư của những công ty có tiềm năng phát triển vượt trội so với thị trường.

Không nên mong muốn đầu tư nhanh và dễ

Đầu tư chứng khoán cũng giống như một cuộc đấu cân não đòi hỏi người chơi phải có ít nhiều kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm. Thế nên việc chỉ chăm chăm kiếm lời thật nhanh chóng và dễ dàng trên thị trường chứng khoán sẽ ảnh hưởng đến các quyết định mua – bán của bạn từ đó khiến bạn không giữ được tâm lý bình tĩnh.

Khi đạt được một số thắng lợi, nhà đầu tư thường có xu hướng; mong muốn kiếm lợi nhuận nhanh và dễ hơn nữa. Thế nhưng quá tham lam sẽ khiến các nhà đầu tư gặp phải sai lầm đáng tiếc; như vội vàng mua giá ở vùng cao và không kịp bán đi khi thị trường sụt giảm sâu…

Bởi vậy, để đạt được lợi nhuận bền vững khi chơi chứng khoán; nhà đầu tư cần chuẩn bị những kiến thức và kỹ năng cần thiết, đặc biệt là tính kỷ luật kiểm soát bản thân trước khi tiếp cận thị trường.